Mười Thương!

Vũ Đăng Khuê

Có lẽ quân ta trong giới yêu thích tình ca, bất kể tuổi tác không ai là không biết cố nhạc sĩ Phạm Đình Chương tức Hoài Bắc của ban hợp ca Thăng Long, một trong những cổ thụ của nền âm nhạc Việt, với những lời nhạc, bài hát phổ thơ mà lúc nào cũng nằm trong đầu những người yêu nhạc như Sáng Rừng, Tiếng Dân Chài, Hò Leo Núi, và “quốc ca” mùa Xuân Ly Rượu Mừng, Đôi mắt người Sơn Tây, Mộng Dưới Hoa, Nửa Hồn Thương Đau, Thuở Ban Đầu v.v..., trong số những tuyệt tác đó phải kể đến bài hát Mười Thương được rất nhiều người yêu thích, ông sáng tác năm 1951 (lúc 26 tuổi).

Ông tài tình miêu tả vẻ đẹp và đức tính của người con gái Việt Nam thông qua 10 nét đặc trưng, từ ngoại hình đến tâm hồn. Từng "thương" đều gợi lên một hình ảnh dịu dàng, đoan trang, và đầy sức sống

Mỗi "thương" đại diện cho một phẩm chất hoặc vẻ đẹp đặc trưng, từ mái tóc, lời nói, đến nét duyên dáng và đức tính trong sáng, chịu thương chịu khó. Qua từng câu hát, người nhạc sĩ tài ba đã vẽ nên bức tranh về một người con gái dịu dàng, tinh khôi, đầy lòng hy sinh và luôn biết gìn giữ tình yêu trong cuộc sống.

Mười Thương

https://www.youtube.com/watch?v=I7WwiIPIPMo

Một thương tóc xõa mơ màng

Hai thương em ăn nói dịu dàng mà lại có duyên

Ba thương má lúm đồng tiền

Bốn thương đôi mắt như sao hiền mùa thu

Năm thương em biết trông chờ

Dù anh đi chinh chiến bao năm tháng xa rời quê hương

Sáu thương là thương em vững cương thường

Bảy thương thương nết trăm đường em khéo khôn

Tám thương trong trắng tâm hồn

Đẹp tươi như ánh trăng tròn đầu thôn

Chín thương là thương tiếng cười giòn

Ngàn năm gỗ đá cũng còn ngất ngây

Mười thương em xinh quá là đôi bàn tay

Bàn tay măng dệt mộng cho ngày tương lai

Để cùng anh xây đắp cho ngày mai

Tình yêu thương chan chứa giữa trời tự do.

Trong “Mười cái Thương chết người” đó tôi kết nhất là “Năm Thương” và “Mười Thương” vì nó gần gũi ta nhất khi nhớ về những ngày chinh chiến của cuộc chiến 20 năm, và tôi đã từng chứng kiến những “trùng phùng” hay “chia cách” và “ước mơ” và nỗi “lo sợ” của một phụ nữ Việt Nam khi người chồng hay người yêu đang ngập mình trong lằn tên mũi đạn. Xin nói rõ hơn …chút xíu:

• "Năm Thương": Nói về sự chờ đợi và chung thủy của người con gái, dù người yêu đi chinh chiến xa nhà, cô vẫn luôn trông mong và hy vọng cho sự trở về. Đây là một biểu tượng cho lòng kiên nhẫn và đức hy sinh của người phụ nữ trong thời loạn lạc.

• "Mười Thương": Đề cập đến đôi bàn tay khéo léo của người con gái, không chỉ tượng trưng cho sự cần cù, chăm chỉ, mà còn thể hiện khát vọng cùng người yêu xây dựng tương lai tươi sáng, hạnh phúc trong một xã hội hòa bình và tự do.

Hai ý này phản ánh sâu sắc hình ảnh người con gái Việt Nam trong thời kỳ chiến tranh: vừa chịu đựng sự chia cách, vừa kiên định và hy vọng vào ngày đoàn tụ, cùng nhau xây dựng một cuộc sống mới khi đất nước thanh bình tự do, khi “muôn người hạnh phúc chan hòa”.

V.Đ.K